Ouderen met dementie voelen hun leven langzaam tussen hun vingers doorglippen. Daarbij doorlopen ze verschillende stadia. In het begin zijn ze zich er van bewust dat dit gebeurt en spelen er emoties op die variëren van onmacht, boosheid en frustratie, tot angst en verdriet en zitten ze in de weerstand met alles wat nieuw is en daardoor bedreigend omdat het extra benadrukt dat ze de controle in hun leven verliezen. Ze houden graag alles bij het oude omdat ze vanuit hun oude patronen nog enige zelfstandigheid en daarmee waardigheid behouden. Het is mijn ervaring dat als de dementie in een verder gevorderd stadium is, er een fase van acceptatie en overgave kan komen. Ze zijn niet meer zo in strijd met hun omgeving en kan er meer ruimte voor hun eigen karakter komen. Vaak zijn dat de eigenschappen die ze hun hele leven verborgen hebben gehouden. Door dementie vallen nl ook alle buffers en compensatie patronen weg en worden mensen eigenlijk “eerlijker”. Iemand die zijn hele leven heeft lopen buffelen en eigenlijk nooit toe kwam aan onbezorgdheid, kan opeens verrassend genieten van de zorg die hij/zij van professionals krijgt waar ik als chauffeur dan ook onder val. Dankbaarheid en een lief woordje van hun aan mijn adres komt dan regelmatig voor. Het omgekeerde kan ook. Iemand die zijn hele leven heeft moeten buigen voor anderen en daarbij zijn frustratie daarover heeft moeten wegslikken, kan in alle hevigheid opeens een heel naar mens worden. Ook dat maak ik mee maar ik heb er totaal geen moeite mee. Ik kan zo iemand de ruimte geven om zoveel mogelijk controle te gunnen. Ze geven instructies over hoe ik moet rijden, en waar ze wel of niet willen zitten, etc. Dat kan botsen met andere heethoofden die het ook graag voor het zeggen hebben, en dan zijn deze ouderen net kleine kinderen die je uit elkaar moet trekken. Een tijdje terug was het zelfs tot een handgemeen gekomen wat natuurlijk volstrekt onacceptabel is. Ik had de situatie snel onder controle maar ik merkte toch dat mijn geduld was opgeraakt. En daardoor was mijn verbinding en compassie ook zoek. Ik besloot hierover met één van de kinderen van de betrokkene oudere te praten. Wat ik toen allemaal niet te horen kreeg over het leven van deze persoon ! Na dat gesprek was ik weer helemaal terug in mijn normale doen en kon ik weer oprecht de compassie voelen die ik altijd voel in dit werk. De eerst volgende rit was dat ook meteen te merken. De verbinding was nl ook weer terug. En omdat er verbinding was, voelde deze persoon zich veilig. En omdat hij zich veilig voelde, speelden ook niet al die heftige emoties die gepaard gaan met controle verlies zoals ik hierboven heb beschreven. In tegendeel, deze passagier was zelfs heel lief en behulpzaam, zelfs naar de mensen met wie hij behoorlijk in onmin kan zijn. Hoe eenvoudig is het om deze mensen een gevoel van sociale veiligheid te bieden ? Het enige wat je hoeft te doen, is zelf oprecht en vanuit het Hart met hen te verbinden.
Ik was een weekje weg geweest. Sommige passagiers herkennen me dan na terugkeer niet meer. Ze herkennen me vaak sowieso enkel in combinatie met de grote bus, en niet in een andere omgeving of op een ander tijdstip. Vanochtend werd ik echter met zoveel liefde en opluchting weer begroet. Oh, wat ben ik blij dat ik je weer zie “Dirne”, begon het al in dialect bij de 1ste passagier die ik ophaalde. En toen ik ze had afgezet bij hun dagbesteding fluisterde de notoire ruziezoeker me nog toe dat ik zijn allerliefste chauffeur was. Waar vind je dat nog, werk waar je zoveel liefde ontvangt ? Ik kijk nu alweer uit naar de middagrit.